رنگ شناسی در طراحی گرافیک

Last updated on ۱۳۹۹/۰۸/۰۸

رنگ ها نقش بسیار بزرگی در طراحی ها و البته زندگی شخصی بازی می کنند. هر طرحی که خلق میشود هدفش انتقال مفهومیست به مخاطب و رنگ میتواند زبان ناشنوای طراح گرافیک در خلق یک اثر باشد. رنگ های انتخابی، آنقدر تاثیر گذار هستند که به جرات میتوان گفت، 50 درصد نتیجه بازتاب مخاطب را به تنهایی به دوش میکشد. همیشه در یک طرح موارد زیادی وجود دارد که میتوان حرفه ای بودن یا نبودن طراح را بواسطه آن سنجید چون تکنیک انتخاب رنگ یکی از تخصص های اصلی یک طراح موفق بوده که در گوشه گوشه طرح خود می بایست آنرا رعایت کرده چرا که در نتیجه نهایی کار تاثیر بسزایی را دارد.

تئوری رنگ ها

هنرمندان و طراحان سال های بسیار زیادی است که بر روی تئوری رنگ ها کار می کنند و همچنان هم در حال کار بر روی آن هستند و البته کسی نمی تواند ادعا کند که در شناخت رنگ ها بهترین است و هر کسی می تواند این توانایی را بهبود ببخشد. البته فاکتورهای بسیاری در جذابیت رنگ دخیل هستند که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

تقسیم بندی رنگ ها

رنگ ها به صورت کلی در دو دسته رنگ های اولیه یا اصلی و رنگ های ثانویه تقسیم بندی می شوند. رنگ های اولیه شامل قرمز، آبی و زرد هستند که از ترکیب مساوی این سه رنگ، رنگ های ثانویه به وجود می آیند.

به عنوان مثال رنگ زرد و قرمز، نارنجی را به وجود می آورند، از ترکیب زرد و آبی سبز به وجود می آید و آبی و قرمز رنگ بنفش را تشکیل می دهند. اگر این رنگ ها بیشتر با هم ترکیب شوند رنگ های دیگری به دست می آید مثلا رنگ هایی مثل قرمز متمایل به نارنجی یا رنگ های بینابینی دیگر، که همه ی این ها در کنار هم چرخه ی رنگ را تشکیل می دهند.

سوالی که در این بین زیاد پرسیده می شود این است که تفاوت بین Purple و Violet در چیست؟ به طور خلاصه Purple بنفش متمایل به قرمز و Violet بنفش متمایل به آبی است.

انواع طرح های رنگی

باید به این سوال پاسخ داد که چگونه رنگ ها را باید در کنار هم قرار داد؟ پاسخ این سوال در هارمونی و ارتباط رنگ ها به هم است. هارمونی رنگ ها بر اساس چرخه رنگ، بهترین رنگ ها را در کنار هم قرار می دهد. که در زیر به چند مورد از آن ها اشاره خواهد شد.

تک رنگ (Monochromatic)

مونوکروماتیک ساده ترین نوع انتخاب رنگ است که بر اساس آن یک رنگ با شدت های مختلف در کنار هم قرار می گیرد مثلا رنگ قرمز پر رنگ و دوباره همان قرمز با شدت رنگ کمتر و به همین شکل غلظت های مختلف یک رنگ که در تصویر زیر مشاهده می کنید.

رنگ های مشابه (Analogous)

استفاده از رنگ های آنالوگ یا مشابه بسیار چشم نواز است. برای انتخاب این گونه رنگ ها کافی است یک رنگ را در چرخه رنگ انتخاب کنید و سپس رنگ چپ و راست آن را هم بردارید در واقع رنگ هایی که در چرخه رنگ کنار هم هستند رنگ های آنالوگ را تشکیل می دهند، مثل رنگ قرمز و نارنجی یا آبی و سبز.

نکته ای که لازم هست در رنگ های آنالوگ به آن اشاره شود این است که از انتخاب رنگ ها نباید هراس داشت یعنی لازم نیست که دقیقا از همان کد رنگی که کنار هر رنگ قرار دارد استفاده شود بلکه میتوان غلظت آن را کاهش یا افزایش داد تا به یک ترکیب رنگ یک دست رسید. پس باید ترس را کنار گذاشته و با پالت رنگ بازی کرده تا بتوان بهترین رنگ ها را انتخاب نمود.

رنگ های مکمل (Complementary)

رنگ های مکمل در چرخه ی رنگ دقیقا در کنار هم قرار دارند مثلا قرمز و سبز یا نارنجی و آبی. البته می توان برای تنوع بیشتر تون های مختلف این رنگ ها را انتخاب کرد مثلا قرمز اشباع تر یا کم رنگ تر.

Split-Complementary

رنگ های مکمل در قسمت قبل را در نظر گرفته به عنوان مثال دو رنگ نارنجی و آبی که رنگ های مکمل هستند و روبروی هم قرار دارند را در نظر گرفته حال یکی از رنگ ها را ثابت نگه داشته و دو رنگ دیگر که در اطراف رنگ مقابل قرار دارند انتخاب می شوند. به همین خاطر به این نوع رنگ ها ترکیب مثلث متساوی ساقین هم می گویند.

رنگ بندی سه گانه (Triadic)

در این نوع رنگ بندی بعد از انتخاب یک رنگ در چرخه رنگ، سه رنگ از چپ و سه رنگ از راست را رها کرده و رنگ چهارم از هر طرف می بایست انتخاب شود. اگر این رنگ ها با خط به هم متصل شوند یک مثلث متساوی الاضلاع را تشکیل می دهند. همانطور که قبلا هم گفته شد لازم نیست حتما عین همان رنگ ها انتخاب شود، می توان از غلظت های مختلف رنگ های انتخاب شده هم استفاده کرد.

رنگ بندی چهار ضلعی (Tetradic)

این ترکیب رنگی یکی از قدرتمندترین ترکیب ها را در اختیار طراح می گذارد و رنگ های مکمل در این نوع ترکیب روبروی هم قرار می گیرند. در این نوع ترکیب حتما یک رنگ به عنوان رنگ غالب قرار گرفته و از رنگ های دیگر به مقدار کمتر استفاده می شود تا بهترین نتیجه به دست آید.

هر رنگ بیانگر یک پیام است پس بهتر است رنگ ها بر اساس موضوع و کاری که می بایست درباره آن طرحی زده شود، انتخاب شوند.